جنجالهای اقتصادی پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای برای رفع تحریمها و انتشار روایت‌های رسمی متفاوت از میزان دلارهای بلوکه‌شده ایران.
بانک مرکزی: پولهای بلوکه‌شده ایران ۲۹ میلیارد دلار است؛ ۵ ميليارد دلار نيز بدهی داریم.
در حالی كه پيش از اين برآوردها و گمانه‌زنی‌های گوناگونی در مورد میزان دلارهای بلوكه شده ايران انتشار یافته بود و بعضی گزارش‌ها و منابع، به‌ویژه در جریان مذاکرات هسته‌ای برای رفع تحریمها، از وجود ۱۲۰ تا ۲۰۰ ميليارد دلار پولهای بلوكه شده ايران خبر می‌دادند، اما ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی، می‌گوید پولهای بلوکه‌شده ایران ۲۹ میلیارد دلار است؛ سيف همچنین تاكيد كرد: بانک مركزی ۵ ميليارد دلار نيز بدهی به خارج از كشور دارد. بر این اساس، می‌توان گفت مجموع پولهای بلوکه‌شده ایران، به طور رسمی فقط ۲۴ میلیارد دلار اعلام شده است.
رئیس کل بانک مرکزی درخصوص میزان پولهای بلوکه شده ایران، گفت: «۲۳ میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی در کشورهای ژاپن، کره و امارات متحده عربی موجود است.»
وی ادامه داد: «۶ میلیارد دلار از محل فروش نفت نیز در هند وجود دارد که پس از رفع تحریمها آزاد خواهد شد، البته بانک مرکزی ۵ میلیارد دلار بدهی به خارج از کشور دارد.»
سیف درباره امکان اتصال سوئیفت به همه بانک‌های کشور، اظهار داشت: «سوئیفت به عنوان مرکز نقل و انتقالات بانکی از هم‌اکنون می‌تواند عملیات خود را آغاز کند.»
رئیس کل بانک مرکزی که در حاشیه جلسه امروز هیئت دولت در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، با اشاره به توافق هسته‌ای ایران با ۱+۵ و اثرات آن بر بازار ارز، گفت: «کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر که تحت تاثیر اخبار قرار گرفته ممکن است در چند روز آینده هم ادامه پیدا کند، اما با توجه به تعادل در عرضه و تقاضا این مسئله اثر بلندمدت ندارد.»
لازم به توضیح است که پس از کاهش موقتی نرخ ارز و شاخص سهام بورس در روز گذشته، ارز و سکه دوباره گران شد و بورس با سقوط ارزش سهام مواجه گردید.
پس از انتشار سخنان سیف، خبرگزاری فارس، در گزارش دیگری، به تناقض‌ها و ابهام‌های آماری در میزان دلارهای بلوکه‌شده ایران پرداخته و سعی در رفع و رجوع آن کرده است.
به گزارش این خبرگزاری، اظهارات امروز رئیس کل بانک مرکزی درباره رقم ۲۹ میلیارد دلاری پولهای بلوکه شده ایران که تا کنون بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام می‌شد، ابهاماتی را به وجود آورد که هنوز درباره آن توضیحات رسمی کاملی ارائه نشده است، اما بررسی نقل و انتقال دارایی‌های کشور در چند سال اخیر تا حد زیادی به این ابهامات پاسخ می‌دهد.
انتشار این خبر واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت و بسیاری از مخاطبان به این اظهار نظر واکنش نشان دادند. خبرنگار فارس به همین دلیل با معاون ارزی بانک مرکزی تماس گرفت، اما وی ارائه توضیح را به بعد موکول کرد، در عین حال، وزیر اقتصاد که او نیز در حاشیه نشست هیات دولت حاضر بود، برای رفع این ابهام توضیحاتی ارائه کرد. طیب‌نیا ضمن رد عدد «۱۲۰ میلیارد دلار» پولهای بلوکه شده که در برخی رسانه‌ها منتشر شده بود، گفت: حدود ۳۵ میلیارد دلار از این دارایی‌ها در شرکت نفتی نیکو سرمایه‌گذاری شده است که مربوط به طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت است و حدود ۲۲ میلیارد دلار در چین به عنوان وثیقه‌های فاینانس موجود است که اگر تمامی این مبالغ را ارزیابی کنید به آن عددی خواهید رسید که رئیس کل بانک مرکزی بیان کرده است.
به گزارش فارس، مجموع ارقامی که توسط دو مسئول اقتصادی دولت اعلام شده ۸۶ میلیارد دلار است، اما نباید از نظر دور داشت که رقم ۱۰۰ میلیارد دلاری که بابت پولهای بلوکه شده ایران مطرح شد، مربوط به ماه‌های اولیه اعمال تحریم‌هاست.
بعد از اینکه تحریم‌های بانکی شدت گرفت، ایران در مرحله اول با تبدیل پول‌ها به یورو و انتقال آن از طریق هالک بانک، عملیات مبادلاتی را تا حدودی انجام می‌داد که بعد از مدتی این کانال ارتباطی هم با اعمال تحریم مسدود شد.
مدتی بعد بانک مرکزی از طریق خرید طلا و فروش آن در بازارهای جهانی سعی در ایجاد تامین منابع ارزی برای کشور برآمد که پس از مدتی، دارایی‌های طلای ایران هم تحریم شد.
در توافق ژنو که آذر ۹۲ انجام شد، تحریم فلزات گران‌بها برای ایران برداشته شد اما اجرای این توافق تا تیر ماه جاری به طول انجامید تا اینکه در دهم تیر ماه خبر آزادسازی ۱۳ تن طلای ایران منتشر شد.
رئیس کل بانک مرکزی ارزش طلای آزاد شده را ۷۰۰ میلیون دلار عنوان کرده و گفته بود: «علاوه بر این طی دو سال گذشته ۸ تن طلا به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار خریداری و وارد کشور شده است.»
از طرف دیگر بعد از توافق ژنو در مرحله اول ۴/۲ میلیارد دلار و در مرحله دوم ۲/۸ میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده آزاد شد. همچنین بعد از توافق لوزان در فروردین، ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از پولهای بلوکه شده آزاد و به حساب بانک مرکزی واریز می‌شد که بر اساس آن باید تا کنون ۲/۸ میلیارد دلاری نیز از این طریق آزاد شده باشد.
با احتساب این برداشت و انتقال‌ها، به عدد ۱۰۰ میلیارد دلار پول بلوکه شده که در ابتدای اعمال تحریمها اعلام شد، می‌توان بسیار نزدیک شد. مجموع این نقل و انتقال‌ها و منابع بلوکه شده که توسط وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی، آزادسازی طلا، واریز ۷ میلیارد دلار در دو مرحله به حساب بانک مرکزی و پرداخت ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار، به عدد ۹۶/۹ میلیارد دلار می‌رسیم.
به گزارش فارس، همچنین باید به این مساله توجه داشت که در دوران تحریم، مسائل تا حدودی در هاله ابهام قرار می‌گیرد و برخی اقدامات چندان برای عموم مردم و رسانه‌ها تشریح نمی‌شود. چنان‌که ایران در بسیاری از موارد به دلیل مشکل نقل و انتقال وارد معاملات نفت در برابر کالا با طرف‌های تجاری خود می‌شد. از طرف دیگر باید این را هم در نظر گرفت که ۱۰۰ میلیارد دلار، رقمی قطعی و رسمی نبوده و در این سال‌ها به صورت برآوردی و حدودی عنوان شده است.
